කාලයේ දොරටු හැර මිහිතලයට එබී බලමු භූ විද්‍යාව (GEOLOGY) හැදෑරීමේදී භූ කාල සීමා 4 පිළිබඳ (GEOLOGICAL TIME SCALE) අවධාරණය කරනු ලබන අතර කැම්බ්‍රියන් අවධිය අවු( මිලියන 490 සිට 543 දක්‌වාද (THE CAMBRIAN PERIOD 543 TO 490 MILLION YEARS AGO) කැම්බ්‍රියන් යුගය පිළිබඳ අධ්‍යයනයේ යෙදීමට WWW.UCMP.BERKELLEY.EDU/CAMBRI AN/CAMBRIAN වෙබ් අඩවිය ඇතුළු වෙබ් අඩවි රාශියකි. ඔර්දෝවිසියන් අවධිය අවු( මිලියන් 443 සිට 490 දක්‌වාද (THE ORDOVICIAN 490 TO 443 MILLION YEARS AGO) සිලුරියන් අවධිය අවු( මිලියන 417 සිට 443 දක්‌වාද (THE SILURIAN 443 TO 417 MILLION YEARS AGO) චාතුර්ථික අවධිය (QUATERNARY) දක්‌වා අවධි 04 කි. මේ පිළිබඳ වැඩි දුර අධ්‍යනයයේ යෙදීමට EN.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/ORDOVICIA N සහ SILURIAN සහ QUATERNARY වචන යොදා එක්‌ එක්‌ අවධීන් පිළිබඳ අධ්‍යයනයේ යෙදීමට හැකිය. භූ කාල සීමාවන් ඉතා පහසුවෙන් එකිනෙකින් වෙන් කොට හඳුනා ගැනීමට හැකිවන්නේ භූ විද්‍යාඥයන් විසින් "සත්ත්ව සංහතියේ උද්ගමනය" (FAUAAL TURNOVER) යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබන පරිදි ඇතැම් සත්ත්ව විශේෂ හදිස්‌සියේ විනාශව ගොස්‌ වෙනස්‌ සත්ත්ව විශේෂ බිහිවීම මගින් එම වෙනස පිළිබිඹු වන බැවිනි. එවිට සකල ලෝවාසී ජීවි විශේෂ අතරින් 95%ක්‌ම විනාශ වී යයි. මිනිසා ජීවත් වන පෘථිවි ගෝලය බිහිව ගතවූ වසර බිලියන 4 1/2 තුළ එවැනි කල්ප විනාශයන් සිදුවී ඇත්තේ පස්‌ වතාවක්‌ (5) පමණි. අවසාන කල්ප විනාශය සිදුවූයේ මීට වසර මිලියන 65 කට පෙරය. ෆොසිල වලින් නිගමනය වන පරිදි ඒ වතාවේ කිලෝ ග්‍රෑම් 35 කට වැඩි සියලු කුදු මහත් සත්ත්ව වර්ගයෝ විනාශ වී යෑයි විද්‍යාඥයෝ විශ්වාස කරති. ඩයිනසෝරයන් සහ මුලින්ම විනාශ වී ගියේ මේ වතාවේදීය. පුළුල් ලෙස පිළිගත් මතයට අනුව මේ නස්‌පැත්තියට හේතුව ආගන්තුක ග්‍රහ වස්‌තුවක්‌ මහ පොළොව සමග ගැටීමයි. කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් වල කාර්යභාරය මේ සංසිද්ධියේදී මැනවින් කැපී පෙනේ. මේ අවධියේ පාෂානිභූතවූ ශාඛ පත්‍ර පරීක්‍ෂා කළ විට මේ සංසිද්ධියට ඉක්‌බිතිව වායුගෝලයේ කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් ප්‍රමාණය හදිස්‌සියේ අධික වශයෙන් ඉහළ ගිය බව දක්‌නට ලැබිණි. අභ්‍යවකාශයෙන් පැමිණි දැවැන්ත ග්‍රහඅංශුවක්‌ (ASTEROID) පෘථිවියේ හුණුගලින් බහුල වූ ප්‍රදේශයක ගැටී දැවීම නිසා මෙසේ වෙන්නට ඇත. එක්‌ සැනෙන් අහසට විදිනු ලැබූ මේ දැවැන්ත හරිතාගාර වායු ස්‌කන්ධය හේතුවෙන් වායු ගෝලයේ උෂ්ණත්වය පිම්මකින් ඉහළ ගිය බව නිගමනයයි. ඉන් ජනිත වූ දැඩි උණුසුම දරාගත නොහැකි වූ සියලුම සත්ත්ව වර්ගයන් පාහේ විනාශ වූ බව විද්‍යාඥයන්ගේ මතයයි. සාමාන්‍යයෙන් යුග සංක්‍රාන්තිවලට තුඩුදෙන කරුණු අතරින් මහද්වීප ඝට්‌ටන ඇතිවීම ග්‍රහ වස්‌තු ඝට්‌ටනය හා හරිතාගාර වායු සාන්ද්‍රණය අධික වීම වැදගත් සාධකයි. මේ සාධක 03 ම එකිනෙකින් වෙනස්‌ ආකාරයට යුග ප්‍රාප්තීන් ඇති කරන නමුත් සත්ත්ව පරිණාමයේ ලා එහි ඵල විපාක එක හා සමානය. මන්ද එම සාධක ත්‍රිත්වය විසින්ම ජීවි විශේෂ සඳහා අභාවය සහ අවස්‌ථාව යන තත්ත්ව දෙකම ජනිත කරනු ලබන බැවිනි. කාලයේ දොරටු හෙවත් උක්‌ත යුග සංක්‍රාන්ති කුඩා, මැද හා මහා යනුවෙන් තෙවැදෑරුම්ය. මහද්වීප එකිනෙක ඝට්‌ටනය වීම, සාගර ජල මට්‌ටම තියුණු ලෙස වෙනස්‌ වීම හා පෘථිවි උෂ්ණත්ව විචලනය හේතුවෙන් ඇති වන කුඩා යුග සංක්‍රාන්ති වලදි නව සත්ත්ව විශේෂ ඇති වී කලින් සිටි තරගකාරීහු බොහෝ විට වඳවී යති. මැද තරමේ යුග සංක්‍රාන්ත වලදී සියලුම සංකීර්ණ ජීවින් වඳ වී ගොස්‌ නව පරිසරයකට උචිත ජීව විශේෂ විකාශය වීම ආරම්භ වේ. මහා සංක්‍රාන්ති යනු සැබැවින්ම සදාකල්පයන් එකිනෙකින් වෙන් කරන්නා වූ අවධීන්ය. එවැනි කල්පාන්තයක්‌ ඇති වන්නේ අති දැවැන්ත උතික්‍ෂිප්තයන් හේතුවෙන් අහසද, සාගරයද, මහපොළොවද ඇතුළු සකල විධ වාසභූමි කැළඹීමථනය වූ විටය. අභ්‍යවකාශයේ ග්‍රහ අංශු පිහිටා ඇති පටියේ (ASTEROID BELT) විශාලතම සාමාජිකයා වූ සෙරිස්‌ (CERES) සොයා ගනු ලැබුයේ 1801 ජනවාරි පළමු වැනිදා ගියුසේෆ් ෆිආසි නමැති ඉතාලි ජාතික තාරකා විද්‍යාඥයා විසිනි. (GLUSEPPE PIAZZI 1746 - 1826 MATHEMATICIAN AND ASTRONOMER) වැඩි දුර අධ්‍යයනයට WWW.NASA.GOV/WORLD BOOK/ASTEROID/WORLD BOOK.HTTP ඇතුළු වෙබ් අඩවි රාශියක පියාසර කළ හැකිය. මීට වසර මිලියන 55 කට පෙර තවත් උග්‍ර ලෝක සංසිද්ධියකට පෘථිවි ගෝලය මුහුණ දුන්නේය. එවර පොළෝ මතුපිට උෂ්ණත්වයේ සාමාන්‍ය හිටි හැටියේ සෙන්ටිග්‍රේට්‌ 50-100 අතර ප්‍රමාණයකින් වැඩි විය. මෙය හෙළිදරව් වූයේ 2003 නොවැම්බර්යේ දී උතුරු පැසිපික්‌ සාගරයේ පතුළට යටින් කිලෝ මීටර් දෙකක්‌ කැණ සෙන්ටි මීටර් 25 ක්‌ තරම් ඝණීභවනීය වූ ගොහොරු මඩ තට්‌ටුව විෂ්ලේෂණය කර බැලීමේදීය. විශ්මය දනවන වැදගත් කරුණු මේ මගින් අනාවරණය විය. පළමු කාරණය මඩ තට්‌ටුවේ ඉහළ ස්‌ථරය ආම්ලික ඛාදනයට ලක්‌වී තිබීමය. සාගරයේ ආම්ලික ස්‌වභාවය හදිස්‌සියේ වැඩි වූ බවට මෙය සාක්‍ෂි දරයි. සාමාන්‍යයෙන් මෙය සිදුවන්නේ අධික කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් ප්‍රමාණයක්‌ මුහුදු ජලය මගින් අවශෝෂණය වූ විටයි. මේ යුගයේ මුහුදු පත්ලේ විසූ සමස්‌ථ ජීවීන් අති විශාල ප්‍රමාණයක්‌ එකවර විනාශ වූ බව පාෂාණ භූත වලින් දැනගත් විට එය තවදුරටත් විශ්මය ජනක කරුණක්‌ නොවීය. ගොඩබිමින් සොයාගත් සාක්‍ෂි අනුව මේ යුගයේ වර්ෂාපතනය සැලකිය යුතු මට්‌ටමකින් හදිසි වෙනස්‌ වීමකට මුහුණ දුන් බව පෙනිණි. මීට අතිරේකව ආසියාකරය නිජබිම කරගත් සත්ත්ව ශාක ජීවින් මේ යුගයේදී උත්තර ධ්‍රැවාසන්න තිබූ ගොඩබිම් තීරු හරහා උතුරු ඇමරිකාවටත් යුරෝපයටත් සංක්‍රමණය වූ බව තහවුරු විය. මේ ආගන්තුකයන්ගේ සංක්‍රමණය තත් ප්‍රදේශවල කලක සිට ජීවත් වූ ප්‍රාණීන් මිහිපිටින් පළවා හැරියේය. මේ ක්‍රියාවලියේදී කාබන් ගිගාටොන් 1500-3000 දක්‌වා විශ්මය ජනක ප්‍රමාණයක්‌ වායුගෝලයට මුදා හරින ලැබ ඇත. මේ දැවැන්ත මුදා හැරීම දශක කිහිපයක්‌ වැනි සුළු කාල පරිච්ඡේදයක්‌ තුළදී සිදු වූ බව නිගමනය කර ඇත. භූ විද්‍යාත්මක කෝණයකින් බැලූ විට මෙය ක්‍ෂණික සිද්ධියකි. වායුගෝලයේ කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් සාන්ද්‍රණය උක්‌ත සිදුවීම හේතුවෙන් මිලියනයකට කොටස්‌ 500 සිට 2000 දක්‌වා වැඩි වූ බව ගණනය කොට ඇත. විද්‍යාඥයන් විශ්වාස කරන අන්දමට නෝර්වීජියානු වෙරළට ඔබ්බෙන් මුහුදු පත්ලේ පිහිටි ආවාට වලින් විප්‍රේෂණය වූ දැවැන්ත ගෑස්‌ වායු ප්‍රමාණයද මේ සංසිද්ධියට හේතුවකි. පෘථිවි ගෝලයේ නිධිගතව ඇති අති විශාලතම මීතෙන් ගෑස්‌ සංවිත පිහිටා ඇත්තේ මේ කලාපයේය. උණුවී ගිනියම්ව ආවාට හරහා නිකුත් වූ ලාවා කන්දරාව ගෑස්‌ ඉන්ධන සංචිතයට ළඟා වනවිට ගොර දෙමින් විදාරණය වූ මහපොළොව සැනෙන් දෙදරා මහා හඬක්‌ නගමින් ඉන් පෙර නොවූ විරූ ලෙස පුපුරා ගිය අයුරු අති භයංකාර දර්ශනයක්‌ වනු නොඅනුමානය. කෙසේ වෙතත් මෙම මහා ක්‍රියාවලියේ දී නිකුත් වූ මීතෙන් වායුවෙන් වැඩි කොටසක්‌ වායු ගෝලයට මුසු වූ බවක්‌ නොපෙනේ. ඒ වෙනුවට මීතෙන් වායුව මුහුදු ජලයේ ඇති ඔක්‌සිජන් සමග ප්‍රතික්‍රියා කොට කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් මුහුද මතුපිටට නිකුත් කරන්නට ඇත. ඔක්‌සිජන් විරල වීම නිසා සාගරය සත්ත්ව වාසයට අසීරු තැනක්‌ විය. ඉන් ඉක්‌බිති කාබන්ඩයොක්‌සයිඩ් මුහුද ආම්ලිකරණය කරමින් පතුලට කි¹ බසින විට අවශේෂ මුහුදු ප්‍රාණීහු සහමුලින්ම පාහේ විනාශ වූහ. දැන් අපට ගැඹුරු මුහුදේ දක්‌නට ලැබෙන ජීවින් යට කී යුගයෙන් අනතුරුව බිහිවූවන් බවට සාක්‍ෂි ලැබී ඇත. මේ මහා ක්‍රියාවලියෙන් පසුව වැඩිපුර තිබූ කාබන් ප්‍රමාණය අවශෝෂණය කොට වායුගෝලයේ සමතුලිත බව යළි ගොඩ නැංවීමට පෘථිවියට වසර 20,000 ක්‌ ගතවිය. හරිතාගාර වායුවල හදිසි වැඩිවීමකින් ඇති වූ ලෝක සත්ත්වයන්ගේ මේ විනාශය අප අද මුහුණ පා ඇති ව්‍යසනය හා සස¹ බැලීමට අවශ්‍ය ප්‍රබල සාක්‍ෂි රැසක්‌ම ඇත. කෙසේ වෙතත් මෙම අවස්‌ථා දෙක එකිනෙකට සැබැවින්ම වෙනස්‌ සාධක මත උද්ගතවන බව අමතක කළ යුතු නැත. අද්‍යතන පෘථිවිය වසර මිලියන ගණනාවක්‌ තිස්‌සේම සිසිල යුගයක පැවැතිණි. එහෙත් වසර මිලියන 55 කට පෙරදී වායුගෝලය අදට වඩා බෙහෙවින් උණුසුම් වී තිබිණි. එකල වායුගෝලයේ කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් ප්‍රමාණය අද මෙන් දෙගුණයක්‌ වූ අතර මෙකල දකින්නට ලැබෙන ධ්‍රැවාසන්න හිමතලාවලින් ලෝකය තොර විය. ඒ රත්වූ ලෝකයේ අද අපට දක්‌නට ලැබෙන හිම වලසුන් හෝ සාගරයේ වෙසෙන විවිධ විචිත්‍ර සත්ත්වයෝ නොවූහ. එහෙත් වායුගෝලය වුවමනාවට වායු රත්වීම හේතුවෙන් ඕනෑවට වඩා අති විශාල ජීව ප්‍රාණීන් සංඛ්‍යාවක්‌ හා ජෛව විවිධත්වයක්‌ අනතුරට ලක්‌ කිරීමට වර්තමාන ලෝකයට සිදුනොවේවායි අප කිසිසේත්ම නොසිතිය යුතුය. පොළෝ තලය කෙතරම් කාරුණිකද? අපි දෑතින් සෙමින් කාරුණිකව ඇය මදක්‌ පිරිමදිමු. ඊළඟ දිනයේ ඇය හිනැහෙනුයේ මිනිස්‌ සංහතියට වුවමනා සියලු යහපත් දේ දෝතින් දරාගෙනය. ඊළඟ කලාපයට...... දේශප්‍රිය නානායක්‌කාර

කාලයේ දොරටු හැර මිහිතලයට එබී බලමු



භූ විද්‍යාව (GEOLOGY) හැදෑරීමේදී භූ කාල සීමා 4 පිළිබඳ (GEOLOGICAL TIME
SCALE) අවධාරණය කරනු ලබන අතර කැම්බ්‍රියන් අවධිය අවු( මිලියන 490 සිට 543
දක්‌වාද (THE CAMBRIAN PERIOD 543 TO 490 MILLION YEARS AGO)
කැම්බ්‍රියන් යුගය පිළිබඳ අධ්‍යයනයේ යෙදීමට
WWW.UCMP.BERKELLEY.EDU/CAMBRI
AN/CAMBRIAN වෙබ් අඩවිය ඇතුළු වෙබ් අඩවි රාශියකි. ඔර්දෝවිසියන් අවධිය
අවු( මිලියන් 443 සිට 490 දක්‌වාද (THE
ORDOVICIAN 490 TO 443 MILLION
YEARS AGO) සිලුරියන් අවධිය අවු( මිලියන 417 සිට 443 දක්‌වාද (THE SILURIAN 443
TO 417 MILLION YEARS AGO) චාතුර්ථික අවධිය (QUATERNARY) දක්‌වා අවධි 04
කි. මේ පිළිබඳ වැඩි දුර අධ්‍යනයයේ යෙදීමට
EN.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/ORDOVICIA
N සහ SILURIAN සහ QUATERNARY වචන යොදා එක්‌ එක්‌ අවධීන් පිළිබඳ අධ්‍යයනයේ
යෙදීමට හැකිය. භූ කාල සීමාවන් ඉතා පහසුවෙන් එකිනෙකින් වෙන් කොට හඳුනා
ගැනීමට හැකිවන්නේ භූ විද්‍යාඥයන් විසින් "සත්ත්ව සංහතියේ උද්ගමනය"
(FAUAAL TURNOVER) යනුවෙන් හඳුන්වනු ලබන පරිදි ඇතැම් සත්ත්ව විශේෂ
හදිස්‌සියේ විනාශව ගොස්‌ වෙනස්‌ සත්ත්ව විශේෂ බිහිවීම මගින් එම වෙනස
පිළිබිඹු වන බැවිනි.



එවිට සකල ලෝවාසී ජීවි විශේෂ අතරින් 95%ක්‌ම විනාශ වී යයි. මිනිසා ජීවත්
වන පෘථිවි ගෝලය බිහිව ගතවූ වසර බිලියන 4 1/2 තුළ එවැනි කල්ප විනාශයන්
සිදුවී ඇත්තේ පස්‌ වතාවක්‌ (5) පමණි. අවසාන කල්ප විනාශය සිදුවූයේ මීට වසර
මිලියන 65 කට පෙරය. ෆොසිල වලින් නිගමනය වන පරිදි ඒ වතාවේ කිලෝ ග්‍රෑම් 35
කට වැඩි සියලු කුදු මහත් සත්ත්ව වර්ගයෝ විනාශ වී යෑයි විද්‍යාඥයෝ විශ්වාස
කරති. ඩයිනසෝරයන් සහ මුලින්ම විනාශ වී ගියේ මේ වතාවේදීය. පුළුල් ලෙස
පිළිගත් මතයට අනුව මේ නස්‌පැත්තියට හේතුව ආගන්තුක ග්‍රහ වස්‌තුවක්‌ මහ
පොළොව සමග ගැටීමයි.

කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් වල කාර්යභාරය මේ සංසිද්ධියේදී මැනවින් කැපී පෙනේ. මේ
අවධියේ පාෂානිභූතවූ ශාඛ පත්‍ර පරීක්‍ෂා කළ විට මේ සංසිද්ධියට ඉක්‌බිතිව
වායුගෝලයේ කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් ප්‍රමාණය හදිස්‌සියේ අධික වශයෙන් ඉහළ ගිය බව
දක්‌නට ලැබිණි. අභ්‍යවකාශයෙන් පැමිණි දැවැන්ත ග්‍රහඅංශුවක්‌ (ASTEROID)
පෘථිවියේ හුණුගලින් බහුල වූ ප්‍රදේශයක ගැටී දැවීම නිසා මෙසේ වෙන්නට ඇත.
එක්‌ සැනෙන් අහසට විදිනු ලැබූ මේ දැවැන්ත හරිතාගාර වායු ස්‌කන්ධය
හේතුවෙන් වායු ගෝලයේ උෂ්ණත්වය පිම්මකින් ඉහළ ගිය බව නිගමනයයි. ඉන් ජනිත
වූ දැඩි උණුසුම දරාගත නොහැකි වූ සියලුම සත්ත්ව වර්ගයන් පාහේ විනාශ වූ බව
විද්‍යාඥයන්ගේ මතයයි. සාමාන්‍යයෙන් යුග සංක්‍රාන්තිවලට තුඩුදෙන කරුණු
අතරින් මහද්වීප ඝට්‌ටන ඇතිවීම ග්‍රහ වස්‌තු ඝට්‌ටනය හා හරිතාගාර වායු
සාන්ද්‍රණය අධික වීම වැදගත් සාධකයි. මේ සාධක 03 ම එකිනෙකින් වෙනස්‌
ආකාරයට යුග ප්‍රාප්තීන් ඇති කරන නමුත් සත්ත්ව පරිණාමයේ ලා එහි ඵල විපාක
එක හා සමානය. මන්ද එම සාධක ත්‍රිත්වය විසින්ම ජීවි විශේෂ සඳහා අභාවය සහ
අවස්‌ථාව යන තත්ත්ව දෙකම ජනිත කරනු ලබන බැවිනි.

කාලයේ දොරටු හෙවත් උක්‌ත යුග සංක්‍රාන්ති කුඩා, මැද හා මහා යනුවෙන්
තෙවැදෑරුම්ය. මහද්වීප එකිනෙක ඝට්‌ටනය වීම, සාගර ජල මට්‌ටම තියුණු ලෙස
වෙනස්‌ වීම හා පෘථිවි උෂ්ණත්ව විචලනය හේතුවෙන් ඇති වන කුඩා යුග
සංක්‍රාන්ති වලදි නව සත්ත්ව විශේෂ ඇති වී කලින් සිටි තරගකාරීහු බොහෝ විට
වඳවී යති. මැද තරමේ යුග සංක්‍රාන්ත වලදී සියලුම සංකීර්ණ ජීවින් වඳ වී
ගොස්‌ නව පරිසරයකට උචිත ජීව විශේෂ විකාශය වීම ආරම්භ වේ. මහා සංක්‍රාන්ති
යනු සැබැවින්ම සදාකල්පයන් එකිනෙකින් වෙන් කරන්නා වූ අවධීන්ය. එවැනි
කල්පාන්තයක්‌ ඇති වන්නේ අති දැවැන්ත උතික්‍ෂිප්තයන් හේතුවෙන් අහසද,
සාගරයද, මහපොළොවද ඇතුළු සකල විධ වාසභූමි කැළඹීමථනය වූ විටය. අභ්‍යවකාශයේ
ග්‍රහ අංශු පිහිටා ඇති පටියේ (ASTEROID BELT) විශාලතම සාමාජිකයා වූ
සෙරිස්‌ (CERES) සොයා ගනු ලැබුයේ 1801 ජනවාරි පළමු වැනිදා ගියුසේෆ් ෆිආසි
නමැති ඉතාලි ජාතික තාරකා විද්‍යාඥයා විසිනි. (GLUSEPPE PIAZZI 1746
- 1826 MATHEMATICIAN AND
ASTRONOMER) වැඩි දුර අධ්‍යයනයට WWW.NASA.GOV/WORLD
BOOK/ASTEROID/WORLD BOOK.HTTP ඇතුළු වෙබ් අඩවි රාශියක පියාසර කළ හැකිය.

මීට වසර මිලියන 55 කට පෙර තවත් උග්‍ර ලෝක සංසිද්ධියකට පෘථිවි ගෝලය මුහුණ
දුන්නේය. එවර පොළෝ මතුපිට උෂ්ණත්වයේ සාමාන්‍ය හිටි හැටියේ සෙන්ටිග්‍රේට්‌
50-100 අතර ප්‍රමාණයකින් වැඩි විය. මෙය හෙළිදරව් වූයේ 2003 නොවැම්බර්යේ
දී උතුරු පැසිපික්‌ සාගරයේ පතුළට යටින් කිලෝ මීටර් දෙකක්‌ කැණ සෙන්ටි
මීටර් 25 ක්‌ තරම් ඝණීභවනීය වූ ගොහොරු මඩ තට්‌ටුව විෂ්ලේෂණය කර
බැලීමේදීය. විශ්මය දනවන වැදගත් කරුණු මේ මගින් අනාවරණය විය.

පළමු කාරණය මඩ තට්‌ටුවේ ඉහළ ස්‌ථරය ආම්ලික ඛාදනයට ලක්‌වී තිබීමය. සාගරයේ
ආම්ලික ස්‌වභාවය හදිස්‌සියේ වැඩි වූ බවට මෙය සාක්‍ෂි දරයි. සාමාන්‍යයෙන්
මෙය සිදුවන්නේ අධික කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් ප්‍රමාණයක්‌ මුහුදු ජලය මගින්
අවශෝෂණය වූ විටයි. මේ යුගයේ මුහුදු පත්ලේ විසූ සමස්‌ථ ජීවීන් අති විශාල
ප්‍රමාණයක්‌ එකවර විනාශ වූ බව පාෂාණ භූත වලින් දැනගත් විට එය තවදුරටත්
විශ්මය ජනක කරුණක්‌ නොවීය.

ගොඩබිමින් සොයාගත් සාක්‍ෂි අනුව මේ යුගයේ වර්ෂාපතනය සැලකිය යුතු
මට්‌ටමකින් හදිසි වෙනස්‌ වීමකට මුහුණ දුන් බව පෙනිණි. මීට අතිරේකව
ආසියාකරය නිජබිම කරගත් සත්ත්ව ශාක ජීවින් මේ යුගයේදී උත්තර ධ්‍රැවාසන්න
තිබූ ගොඩබිම් තීරු හරහා උතුරු ඇමරිකාවටත් යුරෝපයටත් සංක්‍රමණය වූ බව
තහවුරු විය. මේ ආගන්තුකයන්ගේ සංක්‍රමණය තත් ප්‍රදේශවල කලක සිට ජීවත් වූ
ප්‍රාණීන් මිහිපිටින් පළවා හැරියේය.



මේ ක්‍රියාවලියේදී කාබන් ගිගාටොන් 1500-3000 දක්‌වා විශ්මය ජනක
ප්‍රමාණයක්‌ වායුගෝලයට මුදා හරින ලැබ ඇත. මේ දැවැන්ත මුදා හැරීම දශක
කිහිපයක්‌ වැනි සුළු කාල පරිච්ඡේදයක්‌ තුළදී සිදු වූ බව නිගමනය කර ඇත. භූ
විද්‍යාත්මක කෝණයකින් බැලූ විට මෙය ක්‍ෂණික සිද්ධියකි. වායුගෝලයේ කාබන්
ඩයොක්‌සයිඩ් සාන්ද්‍රණය උක්‌ත සිදුවීම හේතුවෙන් මිලියනයකට කොටස්‌ 500 සිට
2000 දක්‌වා වැඩි වූ බව ගණනය කොට ඇත.

විද්‍යාඥයන් විශ්වාස කරන අන්දමට නෝර්වීජියානු වෙරළට ඔබ්බෙන් මුහුදු පත්ලේ
පිහිටි ආවාට වලින් විප්‍රේෂණය වූ දැවැන්ත ගෑස්‌ වායු ප්‍රමාණයද මේ
සංසිද්ධියට හේතුවකි.

පෘථිවි ගෝලයේ නිධිගතව ඇති අති විශාලතම මීතෙන් ගෑස්‌ සංවිත පිහිටා ඇත්තේ
මේ කලාපයේය. උණුවී ගිනියම්ව ආවාට හරහා නිකුත් වූ ලාවා කන්දරාව ගෑස්‌
ඉන්ධන සංචිතයට ළඟා වනවිට ගොර දෙමින් විදාරණය වූ මහපොළොව සැනෙන් දෙදරා මහා
හඬක්‌ නගමින් ඉන් පෙර නොවූ විරූ ලෙස පුපුරා ගිය අයුරු අති භයංකාර
දර්ශනයක්‌ වනු නොඅනුමානය.



කෙසේ වෙතත් මෙම මහා ක්‍රියාවලියේ දී නිකුත් වූ මීතෙන් වායුවෙන් වැඩි
කොටසක්‌ වායු ගෝලයට මුසු වූ බවක්‌ නොපෙනේ. ඒ වෙනුවට මීතෙන් වායුව මුහුදු
ජලයේ ඇති ඔක්‌සිජන් සමග ප්‍රතික්‍රියා කොට කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් මුහුද
මතුපිටට නිකුත් කරන්නට ඇත. ඔක්‌සිජන් විරල වීම නිසා සාගරය සත්ත්ව වාසයට
අසීරු තැනක්‌ විය. ඉන් ඉක්‌බිති කාබන්ඩයොක්‌සයිඩ් මුහුද ආම්ලිකරණය කරමින්
පතුලට කි¹ බසින විට අවශේෂ මුහුදු ප්‍රාණීහු සහමුලින්ම පාහේ විනාශ වූහ.
දැන් අපට ගැඹුරු මුහුදේ දක්‌නට ලැබෙන ජීවින් යට කී යුගයෙන් අනතුරුව
බිහිවූවන් බවට සාක්‍ෂි ලැබී ඇත. මේ මහා ක්‍රියාවලියෙන් පසුව වැඩිපුර තිබූ
කාබන් ප්‍රමාණය අවශෝෂණය කොට වායුගෝලයේ සමතුලිත බව යළි ගොඩ නැංවීමට
පෘථිවියට වසර 20,000 ක්‌ ගතවිය. හරිතාගාර වායුවල හදිසි වැඩිවීමකින් ඇති
වූ ලෝක සත්ත්වයන්ගේ මේ විනාශය අප අද මුහුණ පා ඇති ව්‍යසනය හා සස¹ බැලීමට
අවශ්‍ය ප්‍රබල සාක්‍ෂි රැසක්‌ම ඇත. කෙසේ වෙතත් මෙම අවස්‌ථා දෙක එකිනෙකට
සැබැවින්ම වෙනස්‌ සාධක මත උද්ගතවන බව අමතක කළ යුතු නැත.

අද්‍යතන පෘථිවිය වසර මිලියන ගණනාවක්‌ තිස්‌සේම සිසිල යුගයක පැවැතිණි.
එහෙත් වසර මිලියන 55 කට පෙරදී වායුගෝලය අදට වඩා බෙහෙවින් උණුසුම් වී
තිබිණි. එකල වායුගෝලයේ කාබන් ඩයොක්‌සයිඩ් ප්‍රමාණය අද මෙන් දෙගුණයක්‌ වූ
අතර මෙකල දකින්නට ලැබෙන ධ්‍රැවාසන්න හිමතලාවලින් ලෝකය තොර විය. ඒ රත්වූ
ලෝකයේ අද අපට දක්‌නට ලැබෙන හිම වලසුන් හෝ සාගරයේ වෙසෙන විවිධ විචිත්‍ර
සත්ත්වයෝ නොවූහ.

එහෙත් වායුගෝලය වුවමනාවට වායු රත්වීම හේතුවෙන් ඕනෑවට වඩා අති විශාල ජීව
ප්‍රාණීන් සංඛ්‍යාවක්‌ හා ජෛව විවිධත්වයක්‌ අනතුරට ලක්‌ කිරීමට වර්තමාන
ලෝකයට සිදුනොවේවායි අප කිසිසේත්ම නොසිතිය යුතුය.

පොළෝ තලය කෙතරම් කාරුණිකද? අපි දෑතින් සෙමින් කාරුණිකව ඇය මදක්‌
පිරිමදිමු. ඊළඟ දිනයේ ඇය හිනැහෙනුයේ මිනිස්‌ සංහතියට වුවමනා සියලු යහපත්
දේ දෝතින් දරාගෙනය.

ඊළඟ කලාපයට......

දේශප්‍රිය නානායක්‌කාර